آلودگی پنج هزار و ۸۱۰ اصله نخل به سوسک سرخرطومی حنایی در فارس
به گزارش خبرگزاری سبحان از شیراز، به نقل از روابط عمومی سازمان جهاد کشاورزی فارس، جاوید عباسی در حاشیه چهارمین ستاد گیاه‌پزشکی با اشاره به سطح بیش از 33 هزار هکتاری نخیلات این استان، اظهار داشت: تاکنون 9 شهرستان جنوبی درگیر با این آفت بسیار خطرناک و مهلک هستند که زیان اقتصادی سنگینی را دربر دارد.
به گفته وی شهرستان‌های اوز، خنج، جهرم، قیروکارزین، لارستان، گراش، لامرد، داراب و زرین دشت تاکنون به ترتیب بیشترین تعداد نخل‌های آلوده به سوسک سرخرطومی حنایی را شناسایی و ثبت کرده‌اند.
مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی فارس با تاکید بر اینکه کنترل و جلوگیری از گسترش آفت خطرناک سوسک سرخرطومی حنایی خرما نیازمند به‌کارگیری دقیق موازین و مقررات اعلامی است، بیان کرد: جلوگیری از نقل و انتقال بدون ضابطه پاجوش نخل مهم‌ترین و کلیدی‌ترین فاکتور در جلوگیری از گسترش آلودگی به‌شمار می‌آید.
عباسی به لزوم اجرای طرح ردیابی و کنترل آفت در سطح نخیلات شهرستان‌ها و آموزش بهره‌برداران و کارشناسان نیز اشاره کرد و افزود: اجرا و به‌کارگیری دستورالعمل‌های فنی در خصوص ضدعفونی پاجوش، گواهی بهداشت و به باغی و آموزش افراد ماهر ردیاب نیز ضروری و در جلوگیری از گسترش و انتقال آفت کارآمد است.
وی با یادآوری اینکه در فارس آفت سوسک سرخرطومی حنایی خرما برای نخستین‌بار در اردیبهشت ماه سال 1396 در شهرستان اوز شناسایی شده، گفت: مهم‌ترین علت شیوع این آفت از طریق انتقال پاجوش خرما از مناطق آلوده به سایر مناطق بوده است.
مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی فارس بیان کرد: آفت سرخرطومی حنایی نوعی سوسک جونده به رنگ قرمز مایل به حنایی تا قهوه‌ای تیره است، این حشره با ایجاد تونل در تنه درخت خرما و تغذیه از بافت‌های آوندی نخل موجب خشک شدن درخت و سقوط آن می‌شود.
عباسی با بیان اینکه کنترل این آفت به دلیل دشواری در شناسایی اولیه آلودگی بسیار سخت است و زمانی متوجه می‌شویم که آفت خسارت وارد کرده و درخت ازبین رفته است، افزود: عمده خسارت سرخرطومی حنایی در مراحل لاروی این حشره ایجاد می‌شود.
وی با بیان اینکه یکی از روش‌های کاربردی برای کنترل آفت استفاده از سموم تدخینی است، گفت: در این روش بخش‌های آلوده درخت را حذف می‌کنند و بسته به شدت آلودگی تعدادی از قرص را داخل تنه درخت قرار می‌دهند و دور تا دور آن را با پلاستیک می‌بندند تا هیچ‌گونه خروج گاز ممکن نباشد و به این صورت باعث خفگی لارو‌ها می‌شوند.
تغییر رویکرد مدیریت سرخرطومی خرما در فارس
رئیس سازمان جهاد کشاورزی فارس نیز اعلام کرد: پیش از این در موضوع آفت قرنطینه‌ای سوسک سرخرطومی حنایی خرما رویکردمان مدیریت بحران بوده است که نیازمند تغییر و اتخاذ رویکرد مدیریت ریسک برای جلوگیری از بحران است.
مجتبی دهقان‌پور افزود: نیازمند اقدامات جدید در مدیریت آفت سوسک سرخرطومی حنایی خرما هستیم، تهیه نقشه پراکنش در باغات با استفاده از تصاویر ماهواره ای، مشخص نمودن مناطق حساس و اولویت بندی این مناطق باید در دستور کار قرار گیرد.
وی با تاکید بر اینکه به منظور ایجاد سازوکار‌های لازم می‌بایست طرحی با کنشگری مجموعه‌های مختلف درون و برون سازمانی تهیه و ارایه شود، اظهارکرد: در قالب این طرح، برنامه عملیاتی برای مدیریت آفت سرخرطومی حنایی و وظایف هر مجموعه مشخص خواهد شد.
به گفته رئیس سازمان جهاد کشاورزی فارس، کنشگران دخیل در این طرح عمدتا زیر مجموعه‌های این سازمان، مراکز تحقیقاتی، تشکل‌های بخش خصوصی و شرکت‌های دانش بنیان را در بر می‌گیرد تا بتوان یک ارتباط و هماهنگی جامع و نظام‌مند را تشکیل داد.
دهقان‌پور با بیان اینکه نمی‌توان در هر شهرستان درگیر با آفت خطرناک سوسک سر خرطومی حنایی خرما یک نسخه و دستور العمل واحد داشت، افزود: می‌بایست متناسب با شرایط هر شهرستان اقدام کرد، بعضا در برخی مناطق با کمبود امکانات و نیروی انسانی متخصص مواجه ایم، اما در مقابل می‌توان از دیگر ظرفیت‌ها مانند خیران محلی بهره گرفت.
وی با اشاره به اینکه مخاطبان و ذی‌نفعان نیز باید آموزش‌های لازم برای مدیریت آفت را فرا بگیرند، اضافه کرد: رویکردمان علاوه بر اطلاع‌رسانی، اقناع‌سازی نیز باشد، زیرا در صورت متقاعدسازی بهره‌بردار به وجود خطر آفت، بی‌شک همکاری خواهد کرد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی فارس به اثر بخشی اعتبارات تخصیص یافته در خصوص سوسک سرخرطومی نیز پرداخت و افزود: این اعتبارات در بین تمامی شهرستان‌های آلوده بر اساس سطح آلودگی توزیع شده است که با تدوین طرح مدنظر اثرگذارتر از گذشته خواهد بود.
دهقان‌پور به لزوم تعمیم تجربه شهرستان‌های فارس در مبارزه و کنترل این آفت نیز اشاره کرد و گفت: مناطق چهار و پنج این استان در طرح افزایش نفوذ دانش در حال حاضر درگیر موضوع سوسک سرخرطومی حنایی خرما هستند که باید در این خصوص به تبادل دانش و تجربیات خود بپردازند.
