خطکشی بین امام حسین(ع) و جمهوری اسلامی در برنامه «مهلا» و توضیح پویانفر
به گزارش خبرنگار حوزه اندیشه خبرگزاری سبحان ، برنامهای که این شبها در بستر روبیکا با نام مهلا و به مجریگری مداح سرشناس کشورمان محمدحسین پویانفر پخش میشود، ناخواسته القاکننده پیامی شده است که آن را با جریانات ضدنظام و ضدمذهب همسو و همراه میکند. البته این موضوع را باید ناشی از یک سوء تفاهم دانست، اما همین امر فرصتی شد تا چند نکته را بیان کنیم.
قریب 1400 سال از واقعه عاشورا که تلاقی «حماسه و عرفان»، «عشق و عقل» و «مبارزه و مصیبت» است، میگذرد. میگویند خاک سرد است و اسیر خاک دیری نمیگذرد که در فراموشخانه تاریخ جا خوش میکند، اما حکایت کربلا چیز دیگری است. خون حجتِ معصومِ خدا و مظلومانی که به ناحق در سرزمین طف ریخته شد با گذشت زمان نه تنها به فراموشی سپرده نشده، بلکه هربار زندهتر از گذشته ندای «هَل مِن ناصر یَنصُرُنی» را از حلقوم بریده سیدالشهدا به گوش ما میرساند. بزم عزاداری سالار شهیدان، بوده، هست و خواهد بود. هرچند در طول تاریخ فراز و نشیبهایی گریبان محبین و شیعیان را برای تعظیم شعائر حسینی گرفته است، اما خدا وعده مهمی را در قرآن داده که مسیر و غایت را برایمان مشخص میکند: «یُرِیدُونَ لِیُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَاللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَلَوْ کَرِهَ الْکَافِرُونَ»
زمانی زیارت و برپایی مراسم عزاداری بر امام حسین جرم امنیتی تلقی میشد و ضابطین و مأموران عباسی، دست و پای زوّار و محبین حسینی را در عوض اشک و ارادت بر امام حسین علیهالسلام طلب میکردند. متوکل تلاش زیادی کرد تا با کشت گندم بر مزار نوه پیامبر و تخریب قبر ایشان، عاشورا و حسین را از اذهان مردم پاک کند. «حسین کامل»، داماد دیکتاتورِ متجاوز بعثی، هنگامی که به حرم حسینی حملهور شد، رو به گنبد کرد و گفت: «من حسین هستم و تو هم حسین!»
رضاخان هم هنگامی که تحت تأثیر جریانات افراطی ناسیونالیستی و روشنفکری قرار گرفته بود، به هوای خلق جامعه جدید عزای بر سیالشهدا را قدغن اعلام کرد و کمر بست تا جلوی این سنتِ هزار ساله را بگیرد. اما اوج شاهکارهای رضاشاه در محرم سال ۱۳۱۹ اتفاق افتاد. حسین مکی در کتاب تاریخ ۲۰ ساله مینویسد: «دولت رضاخانی به سران اصناف و بنگاهها دستور داده بود تا همزمان با ماه محرم، کارناوال شادی به راه بیندازند و در سال ۱۳۱۹، جشن با ایام تاسوعا و عاشورا مصادف گردید.»
حالا بعد از قرنها گردش تاریخ، مهمانان برنامه مهلا در چند قسمت مکررا به شکل مستقیم و غیرمستقیم بیان داشتهاند که عزاداری امام حسین ربطی به نظام مقدس جمهوری اسلامی ندارد و در پی ایجاد صفبندی بین هیأت و نظام بر آمدهاند؛ شاید حتی چنین نیتی در آنها نبوده باشد.
جواد خیابانی، گزارشگر فوتبال پس از درخواست اینکه حرفش را سانسور نکند، گفت: هیأت امام حسین ربطی به جمهوری اسلامی ندارد. منصوره مصطفیزاده مهمان دیگر برنامه ضمن تعریف یک خاطره بیان داشت که بسیاری از مردم، خدا و اهلبیت علیهمالسلام را دوست دارند، اما «تو را دوست ندارند»! اینکه مرجع ضمیر منفصل تو به چه کسی یا چه چیزی برمیگردد، تقریبا میتواند روشن باشد، اما ما نتیجهگیری قطعی نمیکنیم و صرفا در پاسخ به برخی شبهات و ذهنیتسازیهای این برنامه، نکاتی را عرضه میداریم.
اولاً بنا به آنچه که گفته شد، جمهوری اسلامی و نهضت مبارزه ملت ایران از دلِ پیام عاشورا و هیأتهای حسینی برآمده و هیأت، مهمترین پایگاه انقلابی مردم ایران بود. پس اساساً جمهوری اسلامی مولود و ثمره هیأتهای حسینی در دهه 40 و 50 است و دقیقا ذیل همان هیأت است که نظامی با عنوان جمهوری اسلامی ساخته شده و گفتمانی به اسم انقلاب اسلامی در سراسر جهان اسلام تکوین یافته است. متقابلاً عزاداری برای امام حسین علیهالسلام هم با این گستردگی و راحتی در ایران، به پشتوانه یک قدرت سیاسی و نظامی است که جمهوری اسلامی آن را خلق کرده است.
ثانیاً، شاید گفته شود در کشورهای دیگر هم عزاداری برای امام حسین علیهالسلام به پا هست و ربطی هم به حکومت ندارد. در پاسخ میگوییم، صرف موضوع برپایی هیأت مدنظر نیست، بلکه اشاعه تفسیر صحیح از قیام او و همچنین گستردگی این امر مورد نظر ماست. مگر پهلوی اول عزاداریها را قدغن و تعطیل نکرد؟ مگر پهلوی دوم هیأتها را با محدودیت روبهرو نساخت؟ مگر میشود در کشورهای اروپایی از جهاد و ظلمستیزی امام حسین علیهالسلام گفت و مورد غضب حاکمان آن کشورها قرار نگرفت؟
آذربایجان، دومین کشور شیعی در جهان است. با این حال در چندسال اخیر برپایی هیأتهای امام حسین علیهالسلام با محدودیت شدید روبهرو بوده است؛ به شکلی که گاهی نصب یک پرچم عزا روی دیوار یا برپایی یک روضه خانگی محتاج مجوز است! طبق گزارشهای مردمی نیروهای پلیس محلی و لباس شخصیهای امنیتی آذربایجان در مناطق تالشنشین که اکثریت شیعه هستند، بهخصوص در شهر لنکران با ایجاد خوف و هشدارهای متعدد به مردم آنها را از برگزاری مراسمات عزاداری اباعبدالله الحسین در ماه محرم بازمیدارند. طالع باقرزاده یک شیعه و خطیب آذربایجانی است که تنها به دلیل بیان انگاره های سیاسی و اجتماعی عاشورا سالهاست که در بند اسارت است!
عراق که از دیرباز سرزمین مهمی برای شیعیان بوده و سالیان سال مرکز مرجعیت شیعه در آنجا قرار داشت، مگر شاهد آن نبود که صدام چگونه حرم حسینی و عباسی را مورد هجوم خویش قرار داد؟ آیا امنیت کنونی شهرهای شیعی غیر از قدرت محور مقاومت در عراق است که آنهم مولود گفتمان انقلاب اسلامی است؟ آیا اگر حشدالشعبی و نیروهای متأثر از منطق انقلاب اسلامی نبودند، امروز میتوانستیم به راحتی به زیارت کربلا برویم؟ با این همه میشود گفت: مردم امام حسینی را دوست دارند که منهای جمهوری اسلامی است؟ بیشک هدف اصلی هیأت، برپایی حاکمیت دینی است و آرمان حاکمیت دینی هم تبلور ارزشهای عاشوراست. ایجاد دوگانه و صفبندی بین نظام جمهوری اسلامی که خود مولود هیأت است با حضرت سیدالشهدا علیهالسلام در گام اول جاهلانه تلقی میشود، اما اگر ادامه پیدا کند، این صفبندی منافقانه و عامدانه خواهد بود و محرکی برای تفرقه بین مردم ایران.
البته مجری این برنامه، دیشب در برنامه زنده «بابالقبله» تصریح کرد که به انقلاب اسلامی علاقهمند است و در پی ایجاد هیچ دوگانهای نیست. پویانفر گفت که اگر مطلبی به شکل انتقادی در این برنامه مطرح شده از سر دلسوزی و به جهت نقد سازنده بوده است.